โครงงานน้ำยาล้างจาน
รายวิชา โครงงานเพื่อสาธารณะประโยชน์ ( CAS )
โดย
นางสาว สาลินี ทวีชีพ ชั้น ม. 4/2 เลขที่ 43
นางสาว สุวนันท์ เลิศประเสริฐ ชั้น ม.4/2 เลขที่ 38
ที่ปรึกษาโครงงาน
คุณครู ปราณปรียา คุณประทุม
โรงเรียนแก้งคร้อวิทยา
อำเภอ แก้งคร้อ จังหวัดชัยภูมิ
เขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาชัยภูมิเขต 30
บทคัดย่อ
โครงงานเรื่อง น้ำยาล้างจานจากมะกรูด นี้จัดทำขึ้นเพื่อต้องการศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับความเป็นกรดของน้ำมะกรูด ที่สามารถชำระล้างสิ่งสกปรกได้ดีพอๆ กับน้ำยาล้างจานที่มีสารเคมีหรือไม่ ต้นทุนต่ำและไม่มีสารตกค้าง เพราะใช้วัตถุดิบจากธรรมชาติ อย่างน้ำมะกรูด น้ำด่าง น้ำเกลือ และหัวเชื้อน้ำยา โดยมีขั้นตอนการศึกษาค้นคว้า โดยนำหัวเชื้อลงไปกวนในถังโดยใช้ไม้กวนไปทางเดิม ห้ามกวนสวนทาง และใส่น้ำมะกรูด น้ำด่าง น้ำเกลือ ลงไปทีละนิดสลับกัน จนหมดกวนซักพักทิ้งไว้ และเมื่อนำไปล้างจานจะเกิดผลอย่างไร ผลปรากฏว่า เมื่อนำไปล้างจานจะสะอาดพอๆกับน้ำยาล้างจานที่มีสารเคมี มีต้นทุนที่ต่ำกว่า สามารถทำใช้เองได้ภายในบ้าน ทำให้ประหยัดค่าใช่จ่ายภายในบ้านด้วย
คำขอบคุณ
การโครงงานเรื่อง น้ำยาล้างจานจากมะกรูด คณะผู้จัดทำได้ตั้งใจศึกษาค้นคว้าและผลิตน้ำยาล้างจานจากมะกรูด พวกเราได้รับการสนับสนุนจาก นางแสงเดือน ทวีชีพ ที่เอื้อเฟื้อวัตถุดิบ ในการทำโครงงานและคุณครูปราณปรียา คุณประทุม ที่เป็นที่ปรึกษาให้พวกเรา จนทำให้โครงงานนี้สำเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี จึงใคร่ขอขอบพระคุณท่านที่ได้กล่าวไว้ข้างต้น
ที่มาและความสำคัญ
จากสภาวะเศรษฐกิจในปัจจุบันที่เราได้ประสบปัญหากันนั้น หลายท่านคงทราบว่า ภาวะเศรษฐกิจของประเทศไทยที่ดิ่งตัวลงอย่างน่าตกใจนั้นได้ส่งผลต่อราคาสินค้าอุปโภคและบริโภคในตลาดได้ปรับตัวสูงขึ้นตามไปด้วย ทำให้เหล่าพ่อค้าและประชาชนต้องประสบปัญหาสินค้าแพง และสินค้าขายไม่ได้ แถมยังต้องประสบกับปัญหาสินค้าขาดตลาดซึ่งก็คือ น้ำมันปาล์มอีกด้วย ทำให้ราคาสินค้ายิ่งขยับตัวแพงขึ้นไปอีก ซึ่งท่านพ่อบ้านแม่บ้านอาจจะกำลังกลุ้มใจกับรายจ่ายภายในครัวเรือนที่ต้องมีรายจ่ายเพิ่มขึ้น แต่รายรับยังมีเท่าเดิม ดังนั้นพวกเราจึงได้ปรึกษาและหาทางออกเพื่อช่วยท่านพ่อบ้านและแม่บ้านทั้งหลาย ให้มีรายจ่ายภายในครัวเรือนลดน้อยลงบ้าง ซึ่งต้องเริ่มจากสิ่งที่เราใช้ทุกวัน และสิ้นเปลืองอย่างมาก เช่น น้ำยาล้างจาน ที่ได้ขยับราคาขึ้นสูงอีกเหมือนกันเราจึงได้คิดค้นวิธีศึกษา และวิธีทำน้ำยาล้างจานใช้เองซึ่งจะทำให้ได้ลดรายจ่ายภายในครัวเรือนได้อีกนิดนึงก็ยังดี น้ำยาล้างจานที่เราได้ศึกษาและนำมาเสนอนี้ ล้วนมีวัตถุดิบที่มาจากธรรมชาติหาได้ภายในครัวเรือนและท้องถิ่น ไม่อันตราย แถมยังไม่ต้องซื้อหา ทำให้ประหยัดเงินไปได้อีกมากมาย วิธีการทำน้ำยาล้างจานก็ง่ายแสนง่าย เพียงแค่ท่านพ่อบ้านแม่บ้าน หรือผู้ที่สนใจจะศึกษา และน้ำไปทำก็สามารถทำได้ด้วยตัวเอง แถมเมื่อเรามีความรู้ความสามารถทำได้สำเร็จแล้วนั้นเราอาจจะแบ่งปันความรู้ให้กับผู้ที่สนใจแต่ไม่ค่อยมีเวลาศึกษาเอกสารเองก็ได้ หรืออาจจะต่อยอดความรู้ให้เป็นธุรกิจเสริม หรือ ธุรกิจหลักทำรายได้ให้ครอบครัวและชุมชนของตัวเองก็ได้
จุดมุ่งหมายการศึกษา
1. เพื่อศึกษาวิธีการทำน้ำยาล้างจาน
2. เพื่อศึกษาว่าน้ำยาล้างจานจากน้ำมะกรูดจะล้างสิ่งสกปรก และคราบมัน กลิ่นคาวได้หรือไม่ขอบเขตการศึกษาค้นคว้า
ศึกษาน้ำยาล้างจานจากธรรมชาติ คือ น้ำยาล้างจานจากมะกรูด
นิยามเชิงปฎิบัติการ
หัวเชื้อ N70 หมายถึง N70 มาจาก Texapon N70 มีชื่อทางเคมีว่า Sodium Laurylether Sulfate เป็นสารประเภท สารลดแรงตึงผิวประจุลบ มีคุณสมบัติในการทำความสะอาดได้ดีทำให้เกิดฟองได้เร็ว ลักษณะทางกายภาพของสารนี้เป็นลักษณะคล้าย Gel ข้นๆครับมีความหนาแน่นค่อนข้างมากสีขุ่นขาวใส(คล้ายครีมนวดผม) จากการตรวจสอบแล้วมันสามารถละลายไขมันได้อย่างดีเยี่ยม
เอกสารที่เกี่ยวข้อง
มะกรูด มะกรูดมีการใช้ประโยชน์อย่างมาก เป็นได้ทั้งเครื่องเทศและยาสมุนไพร สามารถนำไปประกอบอาหารดับกลิ่นคาวและเป็นยารักษาโรค เช่น ช่วยแก้อาการท้องอืด แก้ปวดท้อง บำรุงโลหิตสตรี ขับเสมหะ ฯลฯ นอกจากการบริโภคเป็นอาหารและเป็นยารักษาโรคแล้ว ยังสามารถนำมาใช้เป็นส่วนประกอบในเครื่องสำอางประเภทต่าง ๆได้อีกด้วย เช่น แชมพู ครีมนวด ครีมหมักผมเป็นต้น ส่วนต่าง ๆของมะกรูด สามารถเก็บรักษาไว้ในรูปของแห้ง คือ ใบมะกรูดแห้ง และผิวมะกรูดแห้ง หรือน้ำมันหอมระเหยสารสกัดวิธีต่างๆปัจจุบันความต้องการมะกรูดของตลาดทั้งในประเทศและต่างประเทศมีแนวโน้มที่สูงขึ้น เนื่องด้วยสรรพคุณของมะกรูดที่มีความหลากหลาย แต่เกษตรกรมักจะปลูกมะกรูดกันในลักษณะเป็นพืชผักสวนครัว หรือพืชรองเท่านั้น
ชื่อภาษาไทย มะกรูดชื่อสามัญ Porcupine Orange, Kiffir Lime, Leech Lime, Mauritius papeda
ชื่อวิทยาศาสตร์ Citrus hystrix DC.
ชื่อวงศ์ RUTACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
1. มะกรูด เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ลำต้นสูง 2 – 12 เมตร ลำต้นและกิ่ง มีหนามแหลม
2. ใบมะกรูด มีลักษณะเป็นรูปไข่กว้างถึงไข่แกมรี หรือขอบขนาน ขนาดของใบกว้าง 2-6 เซนติเมตรยาว3–15เซนติเมตรปลายใบมน โคนใบสอบหรือมน ขอบใบ จักมน ก้านใบมีปีกเป็นแผ่นคล้ายใบคล้ายรูปลิ่มหรือไข่หัวกลับ ใบเป็น2ตอน ใบค่อนข้างหนามีสีเขียวแก่แผ่นใบมีต่อมน้ำมันใส มีกลิ่นหอม
3. ดอกมีสีขาว อยู่บริเวณตรงซอกใบ มีกลิ่นหอม มีลักษณะเป็นทั้งดอกเดี่ยวและดอกช่อ มี 2 -12ดอก
- กลีบเลี้ยง มี 4-5 กลีบ เป็นรูปไข่กว้าง ปลายแหลม
- กลีบดอก มี 4-5 กลีบ กลีบหนา รูปไข่แกมรี ปลายมนแหลม ด้านนอกมีต่อมน้ำมันกลีบร่วงง่าย
- เกสรเพศผู้ มีจำนวนมาก ก้านเกสรสีขาว อับเรณูสีเหลืองอ่อน
- เกสรเพศเมีย คล้ายรูปกระบอง สีเหลืองแกมเขียว ยอดเกสรกลม สีเหลืองแกมเขียว
- รังไข่ ค่อนข้างกลม ส่วนบนกว้าง มีหลายช่อง
4. ผล เป็นผลเดี่ยวค่อนข้างกลม บางพันธุ์มีผิวขรุขระ มีจุกที่หัวผล เปลือกหนา สีเขียวเมื่อสุกมีสีเหลืองมีเมล็ดหลายเมล็ด โครงสร้างด้านในคล้ายพืชตระกูลส้ม ขนาดของผลประมาณ 3 – 7 เซนติเมตร
แหล่งที่พบ
ไม่ทราบแหล่งกำเนิด แต่พบมากตามธรรมชาติในมาเลเซีย อินเดีย ศรีลังกา พม่า และแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
การใช้ประโยชน์จากมะกรูด
1. ใช้ส่วนต่าง ๆ ของมะกรูด เป็นยาหรือส่วนผสมของยาต่าง ๆ1. 1 ใบมะกรูด มีรสปร่า กลิ่นหอม แก้ไอ แก้อาเจียนเป็นเลือด แก้ช้ำใน ดับกลิ่นคาว
1.2. ผลลูกมะกรูด มีรสเปรี้ยว กัดเสมหะ แก้น้ำลายเหนียว กัดเถาดานในท้อง แก้ระดูเสีย ฟอกโลหิต ขับระดู ขับลมในลำไส้
1.3 ผิวลูกมะกรูด มีรสปร่า กลิ่นหอมร้อน ขับลมในลำไส้ ขับระดู ขับผายลม
1.4 น้ำในลูกมะกรูด มีรสเปรี้ยว แก้ไอเสมหะ ฟอกโลหิต ขับระดู ขับลมในลำไส้
1.5 ราก มีรสจืดเย็น แก้ไข้ ถอนพิษสำแดง แก้ลมจุกเสียด กระทุ้งพิษไข้ แก้พิษฝีภายใน
แก้ เสมหะ
2. ใช้ในอุตสาหกรรมเครื่องหอมและเครื่องสำอางต่าง ๆ
3. กรดซิตริกที่อยู่ในมะกรูด ช่วยขจัดคราบสบู่ที่หลงเหลืออยู่ ทำให้ผมหวีเรียบง่าย น้ำมันจากผิวมะกรูดช่วยให้ผมดกเป็นเงางาม
4. ใช้ปรุงแต่งกลิ่นรสอาหาร ดับกลิ่นคาวของอาหาร ใช้เป็นส่วนผสมในเครื่องแกงต่าง ๆ
วิธีการศึกษาค้นคว้า
สถานที่ดำเนินการศึกษา
บ้านเลขที่ 231/1 ม. 12 ตำบลหนองไผ่ อำเภอแก้งคร้อ จังหวัดชัยภูมิ
วัสดุ/อุปกรณ์
1.ถังสีขาวหนึ่งใบ
2. ไม้พาย 1 อัน
3. ผ้าขาวหนึ่งผืน
วัตถุดิบที่ใช้ในการทดลอง
1.มะกรูด 3 กิโลกรัม 3. น้ำด่าง(น้ำที่นำเอาขี้เถ้ามาแช่) 1 ขวด
2.เกลือ ½ กิโลกรัม 4.หัวเชื้อ N70 ½ กิโลกรัม
วิธีการทำน้ำยาล้างจากจากมะกรูด
เตรียมวัตถุดิบ
1.นำเกลือไปละลายกับน้ำสะอาด ½ ลิตร แล้วกรองด้วยผ้าขาวไม่ให้มีสิ่งสกปรก
2.ต้มมะกรูดในน้ำประมาณ 5 ลิตร จนเปื่อย แล้วกรองด้วยผ้าขาวเอาแค่น้ำ ห้ามมีเนื้อมาผสมแม้แต่น้อย
3.ล้างถังและไม้พายที่จะใช้กวนให้สะอาด 
1.เทหัวเชื้อ N70 ลงไปในถังกวนไปด้านที่ถนัด ให้กวนไปด้านเดียวตลอดห้ามกวนวนกลับเด็ดขาด กวนไปเรื่อยๆจนหัวเชื้อมีสีขาวข้นและเหนียว
2.เทน้ำเกลือลงไปเป็นช่วงๆทีละน้อย และต้องรีบกวนให้เร็วเพื่อไม่ให้หัวเชื้อจับตัวเป็นก้อน หากจับตัวเป็นก้อนจะ
ต้องคนให้แตกค่อยใส่น้ำเกลือลงไปอีก ใส่น้ำเกลือลงไปจนหมด กวนต่อไปอีกเล็กน้อย
3.เทน้ำด่างลงไปทีละน้อยพร้อมกับคนไปด้วย จนน้ำด่างหมด
4.หลังจากนั้น ใส่น้ำมะกรูดลงไปกวนต่อไปอีก แต่อย่าคนแรงเพราะจะมีฟองออกมามากเกินไป
5.คนต่อไปอีกเล็กน้อย จากนั้นเอาฝาปิดถังไว้แล้วทิ้งเอาไว้สองวัน หลังจากนั้นก็กรอกใส่ขวด และนำไปใช้ล้างจานได้เลย
สรุป
เมื่อน้ำเอาน้ำยาล้างจานจากมะกรูด ที่เราได้ทดลองผลิตขึ้นนั้น ไปล้างจานชามที่เราใช้บรรจุอาหารแล้ว ผลปรากฏว่า จานชามที่มีสิ่งสกปรกติดอยู่สะอาดขึ้น ไม่มีคราบมัน และไม่มีกลิ่นคาว ซึ่งให้ผลเป็นที่น่าพอใจอย่างมาก
อภิปรายและสรุปผล
จากการที่เราได้ศึกษา และ ได้ผลิตน้ำยาล้างจานจากมะกรูดออกมาใช้นั้น มีประสิทธิภาพในการชำระสิ่งสกปรก ซึ่งน้ำยาล้างจานของเรามีส่วนผลมของน้ำด่างซึ่งมีฤทธิ์เป็นเบส ช่วยในการชำระล้างสิ่งสกปรก ส่วนมะกรูดนั้นมีฤทธิ์เป็นกรดซึ่งทำปฏิกิริยากับไขมัน จึงช่วยขจัดความมันและกลิ่นคาว เกลือช่วยขจัดสิ่งสกปรก ส่วนหัวเชื้อ N70 ช่วยให้น้ำยาล้างจานของเรามีฟองน่าใช้ ดังนั้นน้ำยางล้างจานที่เราผลิตขึ้นนี้จึงเป็นผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดทางเลือกใหม่ที่ดีอีกทางหนึ่ง
ข้อเสนอแนะ
1. หัวเชื้อ N70 ที่นำมาเป็นวัตถุดิบในการทำน้ำยาล้างจานนี้สามารถหาซื้อได้ที่ ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์(ธ.ก.ส)
2. น้ำด่างที่ทำมาจากการนำขี้เถ้ามาแช่น้ำนั้น สามารถแช่ไว้ได้เป็นปีๆ เพราะว่าน้ำด่างยิ่งแช่นานเท่าไหร่ ก็จะทำให้น้ำยามีประสิทธิภาพดีมากเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
